Αναγέννηση μιας καταστραμμένης καρδιάς
2021-04-04 23:43
Δρ Ψυρρόπουλος Ζ. Δημήτρης, Καρδιολόγος /
Διεύρυνση της προοπτικής αναγέννησης στην καρδιά
Τα βλαστοκύτταρα, με τη μοναδική δυνατότητά τους να διαφοροποιούνται σε διαφορετικούς ιστούς, έχουν αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο οι ερευνητές σκέφτονται για το πώς το σώμα επισκευάζεται. Η πρώτη χρήση της κυτταροθεραπείας χρονολογείται από τη δεκαετία του 1950, όταν τα κύτταρα χρησιμοποιήθηκαν για τη θεραπεία αιματολογικών κακοηθειών.
Μετά τις αρχικές επιτυχίες, οι βιολογικές θεραπείες εφαρμόστηκαν σε ένα φάσμα χρόνιων παθήσεων, με πρόσφατο παράδειγμα τη χρήση γενετικά τροποποιημένων Τ κυττάρων με χιμαιρικούς υποδοχείς αντιγόνων (CAR-T) για τη θεραπεία ανθεκτικών μορφών καρκίνου.
Η προσπάθεια αναγέννησης της καρδιάς ξεκίνησε πριν από 20 χρόνια έχοντας εφαρμογές σε πολλές καρδιαγγειακές παθήσεις είτε συγγενείς είτε επίκτητες, π.χ. στην καρδιακή ανεπάρκεια, στην ανωμαλία του Ebstein, στο υποπλαστικό σύνδρομο αριστερής καρδιάς, ανθιστάμενη στηθάγχη, κ.α.
Η κυτταρική θεραπεία στην πράξη
Η ανακάλυψη ότι τα βλαστικά κύτταρα που προέρχονται από ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια είχαν μεταβλητή αναγεννητική ισχύ ήταν ένα κρίσιμο ορόσημο. Τα κύτταρα αυτά (καρδιοποιητικά / cardiopoietic stem cells) είναι δυνατόν με συγκεκριμένο τρόπο να "διεγερθούν" και να μεταπέσουν σε μια αναγεννητική κατάσταση εμφανίζοντας αυξημένη ικανότητα προς καρδιακή αποκατάσταση / αναγέννηση.
Σήμερα είναι εφικτή η παραγωγή αυτών των κυττάρων σε μεγάλη κλίμακα και μέσα από μεγάλες κλινικές μελέτες (π.χ. C-CURE και CHART-1) έχουν αφενός καθοριστεί τα πρωτόκολλα ασφαλούς και αποτελεσματικής χορήγησης και αφετέρου έχουν εντοπιστεί οι ομάδες ασθενών που θα ωφεληθούν από αυτή. Μία από αυτές τις ομάδες είναι οι ασθενείς με χρόνια καρδιακή ανεπάρκεια ισχαιμικής προέλευσης.
Τα προβλήματα που ακόμη καλείται η επιστημονική κοινότητα να αντιμετωπίσει είναι η εξατομικευμένη σαφής δοσολογία και η διάρκεια των θεραπειών.
Βιολογία επόμενης γενιάς
Η εμπειρία που αποκτήθηκε με την κλινική εφαρμογή των καρδιοποιητικών βλαστικών κυττάρων, έφερε στην επιφάνεια μια νέα πρόκληση. Τη δημιουργία νέων μορφών κυττάρων και πρωτοκόλλων θεραπευτικής εφαρμογής που θα προέρχονται από εγγενώς μεταβλητά αυτόλογα κύτταρα του ιδίου ασθενούς που θα παρέχουν αξιοπιστία στη δοσολογία, την ισχύ και την αποτελεσματικότητα.
Επίσης, μια άλλη θεραπευτική προσέγγιση βασίζεται στη διαρκώς αυξανόμενη τεχνογνωσία πάνω στη δημιουργία αλλογενών κυτταρικών πληθυσμών (από δότες) χρησιμοποιώντας συνθετικούς αγγελιοφόρους RNA χωρίς να παρατηρείται η μεταβλητότητα που χαρακτηρίζει τους αυτόλογους αντίστοιχους.
Πέρα από την κυτταρική θεραπεία αναγέννησης της καρδιάς, πεδίο μελέτης αποτελούν σήμερα και συστήματα που στερούνται ζωντανών κυττάρων. Οι αναγεννητικές τεχνολογίες που στερούνται κυττάρων φαίνεται ότι θα έχουν την ικανότητα ενεργοποίησης οδών επισκευής-σηματοδότησης για να μιμούνται τη δράση των βλαστικών κυττάρων στην καρδιά.
Πηγές: Mayo Clinic - Center for Regenerative Medicine, kardionews - Ψυρρόπουλος Δ. / Εικόνα: Bristol University
Σωτήριος ο καρδιολογικός προαθλητικός έλεγχος στα παιδιά
.jpg)
Κοντά σε όλη την οικογένεια
