Αθλητική καρδιά - Είναι επικίνδυνος ο αθλητισμός;

Δρ Ψυρρόπουλος Ζ. Δημήτρης /

Θελήσαμε να αναφερθούμε σε αυτό το θέμα για να ρίξουμε φως με επιστημονικά δεδομένα στο ερώτημα που κατά καιρούς παρουσιάζεται με διάφορα ανησυχητικά δημοσιεύματα, για το αν ο αθλητισμός μπορεί σε κάποιες περιπτώσεις να είναι επιβλαβής και να δημιουργεί καρδιακά προβλήματα και μάλιστα προβλήματα σοβαρών αρρυθμιών. 

Πολλές φορές η ανησυχία επιτείνεται από περιστατικά αιφνιδίου θανάτου, παιδιών και ενηλίκων, σε αθλητικούς χώρους, που λόγω της τραγικότητας του συμβάντος και της επωνυμίας των αθλητών, συνήθως παίρνουν μεγάλη δημοσιότητα.

Οι ευεργετικές συνέπειες του αθλητισμού

Ας δούμε, όμως, τα δεδομένα αναλυτικότερα ξεκινώντας από τα θετικά τα ευεργετήματα του αθλητισμού. Η άσκηση έχει συνδεθεί με βελτίωση των τιμών της αρτηριακής πίεσης, βελτίωση του λιπιδαιμικού προφίλ, αύξηση της ευαισθησίας στην ινσουλίνη με ομαλοποίηση του σακχάρου αίματος.

Τα αθλούμενα άτομα συνήθως περιορίζουν τους παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά συμβάντα (φυσιολογικό βάρος σώματος, απουσία καπνίσματος κα.) και έτσι έχουν καλύτερη πρόγνωση για μελλοντικά καρδιαγγειακά συμβάντα. Επίσης έχει διαπιστωθεί μία σειρά ευεργετικών επιδράσεων της άθλησης εκτός του καρδιαγγειακού συστήματος στη μείωση της επίπτωσης του καρκίνου του προστάτη και του καρκίνου του μαστού, στην πρόληψη της οστεοπόρωσης και της άνοιας. 

Αναφορικά δε, με το προσδόκιμο επιβίωσης, υπάρχουν ενδείξεις από μελέτες παρατήρησης ότι υψηλού επιπέδου αθλητές, όπως οι κάτοχοι ολυμπιακών μεταλλίων, ζουν κατά μέσο όρο 3 χρόνια περισσότερο σε σύγκριση με άτομα ανάλογου προφίλ του γενικού πληθυσμού.

Αθλητική καρδιά

Ωστόσο, η έντονη άσκηση των ατόμων που ασχολούνται συστηματικά με τον αθλητισμό δημιουργεί αλλαγές στην καρδιά και μάλιστα στον καρδιακό μυ. Η καρδιά προσαρμόζεται για να ανταπεξέρχεται στις συνθήκες των υψηλών απαιτήσεων της άθλησης. Συμβαίνει, πιθανόν, ένα ανάλογο φαινόμενο με τη διάπλαση και την αλλαγή του σχήματος των γραμμωτών μυών του σώματος. Έτσι λοιπόν, μπορούμε να δούμε αύξηση των εσωτερικών διαστάσεων των καρδιακών κοιλοτήτων (της αριστερής και της δεξιάς και κοιλίας) και αύξηση του πάχους του τοιχώματος της αριστερής κοιλίας. Όλες αυτές οι αλλαγές είναι γνωστές με τον όρο «αθλητική καρδιά». 

Συχνά, όταν εξετάζουμε αθλητές τίθεται το ερώτημα εάν αυτές οι δομικές αλλαγές στην καρδιά τους είναι αποτέλεσμα του αθλητισμού ή αν υποκρύπτεται κάποια άλλη παθολογική κατάσταση, όπως για παράδειγμα μία αρχόμενη διατατική ή κάποια υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια. Φυσικά, υπάρχουν διαγνωστικά εργαλεία, που μας επιτρέπουν, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων, να διακρίνουμε την καλοήθη προσαρμογή από την καρδιακή νόσο. 

Η πρώτη εργαστηριακή εξέταση, πέραν της προσεκτικής και ενδελεχούς κλινικής εξέτασης, που συνήθως γίνεται στους αθλητές είναι ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα. Το ηλεκτροκαρδιογράφημα των αθλητών, ανταποκρινόμενο σε αυτές τις αλλαγές της καρδιάς, παρουσιάζει και αυτό κάποιες ιδιαιτερότητες. Ο καρδιολόγος θα πρέπει να γνωρίζει και να διακρίνει τα αναμενόμενα και καλοήθη από τα ύποπτα και πιθανόν καλοήθη ευρήματα. 

Είναι γεγονός ότι οι έμπειροι καρδιολόγοι δεν επαφίενται μόνο στην διενέργεια και ερμηνεία ενός ηλεκτροκαρδιογραφήματος που διαρκεί λίγα δευτερόλεπτα αλλά προτιμούν και τη διενέργεια ενός τουλάχιστον υπερηχοκαρδιογραφήματος που θα αποκαλύψει υπάρχοντα προβλήματα. 

Καθίσταται εμφανές για ποιό λόγο δεν είναι ασφαλής ο καρδιολογικός ή στη συνηθέστερη των περιπτώσεων ο παθολογικός ή παιδιατρικός μαζικός έλεγχος που γίνεται στην κυριολεξία στο "πόδι" στους  χώρους άθλησης ακαδημιών ή σωματείων κ.λ.π.  

●ProCardia Medical Institute  ● Κλεάνθους 16 (γωνία με Κ. Καραμανλή) - Περιοχή Ιπποκράτειο - Θεσσαλονίκη - ΤΚ 54642 ● Τηλ: 2310913880 & 6944372956 ● e-mail: dps.kardiologos@gmail.com & info@kardiologos-1.net ● www.kardiologos-1.net