Όλο και περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος θρομβοεμβολικής νόσου σε ασθενείς με COVID-19.
Η αρτηριακή και η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος αποτελούν παγκοσμίως τις κυριότερες αιτίες θανάτου κι αναπηρίας. Η θρομβοεμβολική νόσος αναφέρεται στον σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος μέσα σε ένα αιμοφόρο αγγείο που εμποδίζει την ομαλή κυκλοφορία του αίματος.
Η φλεβική θρομβοεμβολική νόσος χωρίζεται α) στην εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση και β) στην πνευμονική εμβολή. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση αφορά τον σχηματισμό θρόμβου σε μία εν τω βάθει φλέβα του ποδιού. Το φαινόμενο αυτό μπορεί να παρατηρηθεί στις περιοχές όπως τις μηριαίες ή ιγνυακές, καθώς και σε εν τω βάθει φλέβες στην περιοχή της πυέλου. Η πνευμονική εμβολή αποτελεί την απόφραξη κάποιας φλέβας των πνευμόνων (πνευμονικές αρτηρίες) από κάποιο ενδογενές ή εξωγενές υλικό, το οποίο προέρχεται από κάποιο άλλο σημείο του ανθρώπινου οργανισμού.
Η αρτηριακή θρομβοεμβολική νόσος εκδηλώνεται συνήθως με τη ρήξη μιας αθηρωματικής πλάκας που προκαλεί πλήρη ή μερική απόφραξη του αγγείου, συνήθως σε ιστούς με τελική αγγείωση. Η καρδιακή ισχαιμία / οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου και το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελούν τις πιο σοβαρές κλινικές εκδηλώσεις της αρτηριακής θρόμβωσης.
Πρόσφατη ανασκόπηση και μετα-ανάλυση των M.B.Malas et al. / E-Clinical Medicine - The Lancet αφού έλεγξε 425 μελέτες σχετικές με COVID-19 επέλεξε τελικά 42 που συμπεριέλαβε στη μετα-ανάλυση με συμμετέχοντες 8.271 ασθενείς.
Θρομβοεμβολικά συμβάματα παρατηρήθηκαν στο 21% των ασθενών με COVID-19, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό ανήλθε στο 31% μεταξύ των νοσηλευόμενων ασθενών με COVID-19 σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Συνολικά, το ποσοστό της εν τω βάθει φλεβοθρόμβωσης ήταν 20% για όλους τους ασθενείς με COVID-19, 28% για τους νοσηλευόμενους ασθενείς σε μονάδα εντατικής θεραπείας και 35% για τους ασθενείς που κατέληξαν από COVID-19 και υπεβλήθησαν σε νεκροτομική μελέτη.
Το ποσοστό της πνευμονικής εμβολής ήταν 13% στο σύνολο των ασθενών, 19% μεταξύ των ασθενών σε μονάδες εντατικής θεραπείας και 22% σε νεκροτομικές μελέτες.
Τα ποσοστά της αρτηριακής θρομβοεμβολής ήταν αρκετά χαμηλότερα, ήτοι 2% για το σύνολο των ασθενών και 5% για τους ασθενείς σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θνησιμότητα ανήλθε στο 23% μεταξύ των ασθενών με θρομβοεμβολή σε σύγκριση με το 13% μεταξύ των ασθενών με COVID-19 χωρίς θρομβοεμβολή.
Η πιθανότητα θανάτου ήταν δηλαδή κατά 74% υψηλότερη μεταξύ των ασθενών με θρομβοεμβολή συγκριτικά με τους ασθενείς με COVID-19 χωρίς θρομβοεμβολή.
Συμπερασματικά, ο αυξημένος κίνδυνος θρομβοεμβολικής νόσου και συνοδού θνησιμότητας σε ασθενείς με COVID-19 καθιστά επιτακτική την ανάγκη για σχολαστική αξιολόγηση των παραγόντων κινδύνου θρομβοεμβολής σε όλους τους ασθενείς με COVID-19 και προληπτική εφαρμογή κατάλληλης αντιπηκτικής αγωγής για θρομβοπροφύλαξη.
Πηγές: E-Clinical Medicine Journal - The Lancet, www.onmed.gr, Kardionews - Ψυρρόπουλος Δ.