Τέλος εποχής για τις χαμηλές σε λιπαρά διατροφές; Δεν προστατεύουν την καρδιά;

2020-11-12 14:59

Πρόσφατα δημοσιεύονται συνεχώς επιστημονικά άρθρα που υποστηρίζουν ότι  οι δίαιτες με χαμηλά λιπαρά δεν φαίνεται να αποτρέπουν τις καρδιακές παθήσεις.

Για περισσότερα από 40 χρόνια αυτή η άποψη είχε κυριαρχήσει. Την τελευταία δεκαετία, η American Heart Association, η  European Society of Cardiology, διάφορες κρατικές ή ομοσπονδιακές διατροφικές οδηγίες και άλλες διατροφικές αρχές έχουν απομακρυνθεί από το να συμβουλεύουν τους ανθρώπους να περιορίσουν τη συνολική ποσότητα λίπους στη διατροφή τους. Ο Δρ Eric Rimm, καθηγητής Επιδημιολογίας και Διατροφής στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Harvard University, υποστηρίζει ότι το ιδανικό  μοντέλο διατροφής είναι αυτό που δίνει έμφαση στα λαχανικά, τα φρούτα, τα δημητριακά ολικής αλέσεως και τα όσπρια, μαζί με μόνο μέτριες ή μικρές ποσότητες κρέατος, γαλακτοκομικών προϊόντων, αυγών και γλυκών.

Η αλήθεια είναι ότι η κατανάλωση ακατέργαστων ή ελάχιστα επεξεργασμένων φυτικών τροφίμων μειώνει με φυσικό τρόπο την πρόσληψη λίπους, ειδικά των κορεσμένων λιπαρών που βρίσκονται κυρίως στο κρέας και τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Είναι γνωστό ότι τα κορεσμένα λιπαρά μπορούν να αυξήσουν τα επίπεδα επιβλαβούς χοληστερόλης LDL, βασικού παράγοντα καρδιακών παθήσεων. Αλλά η απλή μείωση όλων των τύπων λίπους δεν μεταφράζεται απαραίτητα σε δίαιτα που μειώνει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο.

Η δίαιτα με χαμηλά λιπαρά αποτυγχάνει

Από τη δεκαετία του 1980, όταν οι κατασκευαστές τροφίμων και οι καταναλωτές έκοψαν το λίπος από τα προϊόντα και τις δίαιτές τους, το αντικατέστησαν με εξευγενισμένους υδατάνθρακες. Η κατανάλωση πολλών από αυτούς τους πολύ επεξεργασμένους υδατάνθρακες πλημμυρίζει την κυκλοφορία του αίματος με γλυκόζη, προκαλώντας απελευθέρωση ινσουλίνης με στόχο την απομάκρυνση των σακχάρων από το αίμα. Αλλά αυτό μπορεί να ωθήσει το σάκχαρο στο αίμα σε χαμηλά επίπεδα δημιουργώντας σε λίγες ώρες ένα έντονο αίσθημα πείνας που τελικά ενθαρρύνει την υπερκατανάλωση τροφής και την αύξηση βάρους. Επιπλέον, μια σταθερή διατροφή αυτών των ανθυγιεινών υδατανθράκων μπορεί τελικά να επηρεάσει την ικανότητα του σώματός σας να ανταποκριθεί στην ινσουλίνη, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη. Τόσο η παχυσαρκία όσο και ο διαβήτης συνδέονται στενά με αυξημένο κίνδυνο σοβαρών καρδιαγγειακών παθήσεων.

Αλλά η κατανάλωση πάρα πολλών εξευγενισμένων υδατανθράκων δεν ήταν το μόνο πρόβλημα. Η αποφυγή και των ακόρεστων λιπών - εκείνων που βρίσκονται σε ξηρούς καρπούς, σπόρους, ελιές, λάδι, αβοκάντο, άλλα φρούτα και ψάρια - επίσης δεν ήταν αναγκαία. Είναι γνωστό ότι τα ακόρεστα λιπαρά προάγουν την καρδιαγγειακή υγεία.

Τι γίνεται με τις δίαιτες με χαμηλά λιπαρά;

Αρκετοί γιατροί υποστηρίζουν και συστήνουν δίαιτες εξαιρετικά χαμηλών λιπαρών ώστε οι θερμίδες που προσλαμβάνονται να είναι μόλις το 10% του συνόλου των θερμίδων που έχει ανάγκη ο οργανισμός.  Αυτή η διατροφή αποκλείει όλα τα προϊόντα με βάση τα ζώα (όπως κρέας, πουλερικά, γαλακτοκομικά προϊόντα και ψάρια), καθώς και εξευγενισμένους υδατάνθρακες (συμπεριλαμβανομένου του λευκού αλευριού, της λευκής ζάχαρης, ακόμη και του χυμού φρούτων). Αποφεύγει επίσης μερικά πιο υγιή ακόρεστα λίπη, συμπεριλαμβανομένων των πρόσθετων ελαίων και των φυτικών τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά, όπως τα αβοκάντο και τα καρύδια. Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι αυτό το πρότυπο διατροφής μπορεί στην πραγματικότητα να αντιστρέψει τη συσσώρευση της χοληστερόλης στις αθηρωματικές πλάκες που υπάρχουν στις αρτηρίες.

Μερικά από αυτά τα οφέλη μπορεί να προέρχονται από τις άφθονες ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά που περιέχονται στα λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως. Το μόνο πρόβλημα με μια δίαιτα vegan με χαμηλά λιπαρά είναι ότι είναι πολύ δύσκολο για τους περισσότερους ανθρώπους (περίπου το 1%)  να τηρήσουν μακροπρόθεσμα. 

Για όλους τους άλλους, μια μεσογειακή διατροφή προσφέρει τα καλύτερα και των δύο κόσμων - μια φυτοκεντρική διατροφή που δεν είναι υπερβολικά περιοριστική. Επανέρχεται δηλαδή το μοντέλο της Μεσογειακής διατροφής που δεν απαιτεί ακραίες διατροφικές συνήθειες που καθιστούν δύσκολη την κοινωνική επαφή με άλλους ανθρώπους, έχει εξαιρετικές και πλούσιες γευστικές ιδιότητες και συνοδεύεται από πολλές, εκτεταμένες και μακροχρόνιες επιστημονικές μελέτες που τεκμηριώνουν την αξία της αναφορικά με την ικανότητά της να μειώνει δραστικά τον κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών καρδιαγγειακών παθήσεων. 

Συμπερασματικά μια υγιεινή διατροφή δεν χρειάζεται να έχει χαμηλά λιπαρά. Η πηγή όμως των λιπών αλλά και τα υπόλοιπα από αυτά που τρώμε συνήθως - είναι που κάνουν τη μεγάλη διαφορά.

Πηγές: Harvard Medical Letter, Δ. Ψυρρόπουλος

Πίσω